‘Met smart city bedoelen we het concept dat we met innovatieve technologieën het functioneren van de stad Eindhoven, bijvoorbeeld op het gebied van mobiliteit, aanzienlijk kunnen verbeteren’, zegt Guus Sluijter, strategisch adviseur van de gemeente Eindhoven. ‘Maar er is meer. Eindhoven wil het imago van een moderne stad hebben. Bovendien willen we de economische vitaliteit en kennis van Brainport Eindhoven stimuleren. In onze toptechnologieregio is er veel vraag naar oplossingen voor stedelijke vraagstukken.’
Smart Society
‘In Eindhoven noemen we dit concept bewust Smart Society’, vervolgt Sluijter. ‘De innovatieve technologieën moeten namelijk ook echt bijdragen aan de leefbaarheid van de stad voor burgers, bedrijven en bezoekers, zodat ze bijvoorbeeld weten waar het druk is of waar je het beste je auto kunt parkeren.’
Digitale spelregels
Daarbij is een cruciale rol weggelegd voor data. Lot van der Giessen, verkeersadviseur smart mobility van de gemeente Eindhoven: ‘Samen met Amsterdam hebben we gemeenschappelijke spelregels opgesteld voor de digitale infrastructuur in de openbare ruimte. Daarin staat onder meer dat data zo open mogelijk moeten zijn, maar dat de privacy wordt gewaarborgd. Zo kunnen persoonlijke data niet zomaar worden gedeeld met derden, die deze data vervolgens zouden kunnen gebruiken voor hun eigen commerciële activiteiten.’
Inclusieve stad
Sluijter: ‘Het gaat er ons om dat je met veilige en vertrouwde open digitale infrastructuur - denk aan glasvezelnetwerken en dataplatforms - mensen in feite uitnodigt om van de data gebruik te maken en daar hun intelligentie op los te laten. Zo stimuleer je de ontwikkeling van een stad waarin iedereen mag meedoen.’
Stratumseind
Op dit terrein leert Eindhoven veel van de proeven die de stad doet op het Living Lab Stratumseind. ‘In deze uitgaansstraat doen we onderzoek met sensoren’, vertelt Sluijter. ‘Die herkennen geen mensen en horen niet wat ze zeggen, maar registreren wel hoeveel mensen er zijn, hoe ze zich bewegen en of de geluiden “stressvol” zijn. Door die data te combineren weet je of het gezellig is, of te druk en spannend. Dit is waardevolle informatie, voor zowel de politie als horecaondernemers en potentiële bezoekers.’
Aantrekkelijkheid verhogen
Data worden ook gebruikt voor innovatieve ontwikkelingen op het gebied van mobiliteit, zegt Van der Giessen. ‘In onze huidige ontwikkelvisie kunnen we het aantal parkeerlocaties in de binnenstad terugbrengen, omdat we dankzij slim datagebruik alternatieven voor de eigen auto kunt bieden, zoals deelauto’s en deelfietsen. Minder parkeerlocaties betekent dat je aantrekkelijkheid van de stad kunt verhogen. Dat zie je bij de herontwikkeling van het Emmasingelkwadrant, een oude Philips-locatie. De Gender, een van de Eindhovense beken die daar nu onder de grond ligt, wordt weer zichtbaar.’
AiREAS
Terug naar de Smart Society. Wat zijn de belangrijkste wensen van bewoners en bedrijven? En kan Eindhoven daaraan tegemoet komen? Sluijter: ‘Het is natuurlijk moeilijk om er precies achter te komen wat bewoners en bedrijven nu en in de toekomst willen. Wij zeggen: we omarmen datatechnologie, omdat onze stad daar beter van wordt. Kijk naar onze verkeersregelinstallaties. Die worden gedigitaliseerd en straks aangestuurd door open data. Ook andere partijen - burgers, bedrijven, whizzkids - kunnen van alles met deze data gaan doen. Een mooi voorbeeld daarvan in Eindhoven is AiREAS. Dit is een community van burgers, bedrijven en kennisinstellingen, die geïnteresseerd is in een gezonde leefomgeving. AiREAS heeft veel luchtkwaliteitssensoren in de stad hangen, die continu informatie verzamelen over de luchtkwaliteit. Deze data zijn open en op een website zichtbaar. Als je de data van de verkeersregelinstallaties en die van AiREAS goed met elkaar weet te combineren, kun je eenvoudig zien wat de effecten op de luchtkwaliteit zijn die kunnen optreden bij kruispunten met verkeerslichten; efficiënter en gemakkelijker dan wij het als overheid zouden kunnen doen.’
Brainport Smart District
Een belangrijke smart city-ontwikkeling is volgens Van der Giessen “de Wijk van de Toekomst”: Brainport Smart District Brandevoort. ‘Deze uitbreidingswijk van Helmond moet de slimste wijk ter wereld worden. Aan de rand van de wijk wordt 85 hectare ingeruimd voor zo’n duizend woningen, winkels en kantoren. Bij de bouw wordt geëxperimenteerd met nieuwe technieken, duurzaamheid en slimme oplossingen voor verkeer, gezondheid en veiligheid.’
Internationale Knoop XL
Een ander opvallend project is de Internationale Knoop XL. Van der Giessen: ‘Dit gaat onder meer over het stationsgebied aan de noordzijde van het Eindhovense centrum, dat nu nog sterk gericht is op automobiliteit. We gaan het gebied herontwikkelen en de verbinding tussen de noord- en zuidzijde van het centrum verbeteren. Dat doen we mede met intelligente verkeersregelinstallaties en het faciliteren van mobiliteitsdiensten als alternatief voor de auto.’
Brainport-ecosysteem
Om de Smart Society vleugels te geven werkt Eindhoven intensief samen met diverse partijen. ‘De ontwikkeling van de Smart Society moet passen in ons Brainport-ecosysteem van overheden, bedrijven en kennisinstellingen’, aldus Sluijter. ‘De 43 volledig elektrische bussen - op dit moment de grootste elektrische busvloot van Europa - zijn een mooi voorbeeld van hoe je in ons ecosysteem mobiliteit met een innovatieve aanpak duurzamer en slimmer maakt. Ze zijn ontwikkeld in een regionaal partnerschap van enkele grote bedrijven, startups, openbaarvervoerbedrijven, provincie Noord-Brabant en kennisinstellingen. Daarnaast werkt Eindhoven samen in G5-verband (de vijf grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven) en op provinciaal, landelijk en Europees niveau aan een gezamenlijke smart city-strategie.’
Dit artikel is onderdeel van Smart Mobility Stories #10. Smart Mobility Stories is een gezamenlijke nieuwsbrief van AutomotiveNL, Connecting Mobility, DITCM Innovations, De Innovatiecentrale, SmartwayZ.NL en Rijkswaterstaat. Schrijf je in en ontvang Smart Mobility Stories zo’n 8 keer per jaar in je mail.
