Publicatiedatum: 19-01-2023
De brandweer wordt steeds meer een datagestuurde organisatie. De data in informatie- en navigatiesystemen zijn van belang voor de inzet. Data over het incident, het object, de omgeving, mogelijke slachtoffers en de bereikbaarheid van de locatie móéten kloppen om tijdig de juiste brandweerzorg te kunnen verlenen. Wat dat laatste punt betreft – bereikbaarheidsdata – zijn nog verbeteringen mogelijk. De drie Brabantse brandweerregio’s maken zich daar sterk voor, samen met onder meer SmartwayZ.NL.
Foto Van Een Brandweerwagen, Ingezoomd Op Het Logo

Wettelijke opkomsttijden, ook bij werkzaamheden

De brandweer is de enige hulpdienst in Nederland waarvoor wettelijke opkomsttijden gelden. In 80% van de gevallen moeten deze opkomsttijden gehaald worden. In die situaties dat dit niet lukt, ligt dat vaak aan werkzaamheden op de aanrijdroutes. Dat er aan de weg gewerkt moet worden, is evident. Maar daarbij is het belangrijk rekening te houden met de gevolgen voor de hulpdiensten, stelt Christian Dijkhuizen van Veiligheidsregio Brabant Zuidoost. “En liefst al in een vroeg stadium. Via de regionaal verkeerskundige teams houden we elkaar goed op de hoogte, maar soms is er meer nodig. Bij werken aan het RVM-netwerk – de primaire aanrijdroutes tussen kernen en binnen plaatsen – is het belangrijk dat wegbeheerder, aannemer en hulpdiensten al in de oriëntatiefase met elkaar om de tafel gaan zitten. Op welke momenten zit de weg echt dicht voor hulpdiensten? Kan er wellicht per rijstrook gewerkt worden, zodat er steeds één strook beschikbaar is voor ons? Is er eventueel een alternatieve oplossing denkbaar?”

Creatieve oplossing

Harry Eijkemans van Brandweer Brabant-Noord heeft een goed voorbeeld van zo’n creatieve oplossing. “In 2021 werkte gemeente Land van Cuijk langdurig aan de rotonde in Haps. Om ervoor te zorgen dat de hulpdiensten – en waar mogelijk ook ov – tijdens de werkzaamheden gebruik kon blijven maken van deze belangrijke toegangsweg, is in het naastgelegen weiland een platenbaan aangelegd. Dat alles in goed overleg met gemeente, aannemer en omgeving.”

Informatie in meldsysteem moét kloppen

Het stakeholdersoverleg is een belangrijk afstemmingsmoment in de voorbereiding van wegwerkzaamheden en steeds vaker ook van evenementen. De volgende cruciale stap is dat de informatie over de werkzaamheden tijdig en goed in Melvin komt. Melvin is het meldsysteem voor wegbeheerders in Nederland voor het melden en afstemmen van wegwerkzaamheden en evenementen. Wegbeheerders, en soms ook aannemers, voeren in Melvin in op welke momenten er gewerkt wordt aan de weg, wat de gevolgen zijn voor het verkeer en welke omleidingsroute is ingesteld. Daarbij zijn er aparte velden voor ov-bedrijven én de hulpdiensten. Hierin kan worden aangegeven of zij doorgang hebben.  

Het is voor de brandweer en de andere hulpdiensten van groot belang dat de data in Melvin kloppen. Henk van Nijnatten van Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant: “Veel van onze informatiesystemen worden ‘gevoed’ door Melvin. Zoals het kazerne-informatiescherm en het mobiel operationeel informatiesysteem dat de bevelvoerder onderweg naar de melding van informatie voorziet. Maar ook de intelligente VerkeersRegelInstallaties (iVRI’s) en straks ook de navigatiesystemen in het voertuig zijn gekoppeld aan Melvin. Een fout in Melvin heeft daarmee (grote) gevolgen. Zo kan het voorkomen dat onze tankautospuit op weg naar een incident een onaangekondigde afsluiting tegenkomt en op zoek moet naar een alternatief. Of omgekeerd: dat we onnodig omrijden en langer onderweg zijn omdat in Melvin niet is aangegeven dat bepaalde werkzaamheden zijn uitgesteld.”

Blijf in overleg

“Dat soort dingen gebeurt nog te vaak”, stelt Camillo Schure, collega van Harry Eijkemans bij Brandweer Brabant-Noord. “Het voordeel van Melvin is dat alle data op één plek staan, het nadeel dat een fout in de ‘bron’ op allerlei plekken doorwerkt. We merken dat wegbeheerders zich hier in toenemende mate van bewust zijn en zich echt inspannen om de informatie tijdig en goed in te voeren. Soms lukt dat niet. Bepaalde zaken zijn ook lastig. Wat doe je als wegbeheerder bijvoorbeeld met een zwaar transport waarvoor de weg op enig moment even moet worden afgesloten? Zet je de weg dan de hele dag dicht? Of een dagdeel? Ook de afstemming tussen wegbeheerder en aannemer verloopt niet altijd optimaal, waardoor degene die de gegevens invoert niet goed op de hoogte is van actuele ontwikkelingen.”

“Belangrijk is om bij vragen of twijfels even contact te zoeken met de hulpdiensten”, benadrukt Dijkhuizen. “Dat kan rechtstreeks via Melvin. Samen komen we bijna altijd tot een goede weergave van de werkzaamheden in het meldsysteem. En daar profiteert niet alleen de brandweer van, maar ook politie, ambulancezorg en ov-bedrijven.”

Melvin steeds belangrijker

Voor de Brabantse brandweer geldt dat Melvin als informatiebron de komende jaren nog belangrijker wordt. “Alle regio’s stappen over naar een navigatiesysteem dat direct is gekoppeld aan Melvin”, vertelt Van Nijnatten. “Daarnaast werken binnenkort alle regio’s met een systeem van dynamisch alarmeren. Dit betekent dat het formele werkgebied niet langer leidend is; in plaats daarvan wordt de eenheid die het eerst ter plaatse kan zijn gealarmeerd. In dit systeem worden ook de wegwerkzaamheden en evenementen – uit Melvin – meegenomen. Alle reden dus om de kwaliteit van de Melvin-data verder te verbeteren. Zodat we als brandweer de zorg kunnen blijven leveren die de politiek, de maatschappij en vooral de burger van ons verwacht.”

In de 4 Brabantse regio’s werken wegbeheerders, ov-bedrijven, hulpdiensten en politie samen in regionaal verkeerskundige teams (RVT’s). Doel van de RVT’s is het gezamenlijk aanpakken van regionale knelpunten en het voorkomen van hinder, om zo de doorstroming in de regio zo optimaal mogelijk te houden. De RVT’s zijn een gezamenlijk initiatief van wegbeheerders en SmartwayZ.NL, en vallen onder het Verkeersmanagement Team Z.NL/SmartwayZ.NL. Een goede afstemming tussen de verschillende partijen is een speerpunt.